Ngemuva kwezulu ephinde phezu kwe-2.8°C, i-COP30 isiza inkathi eyahlukene yokusebenza. Isistimba sethu sokuvikela amazulu esemakhaya sinquma into yesimo sezulu kumkhanda wokuphila kwethu.
Usuku: 2025-11-18 Indawo: China
Izimoso:
- ● COP30
- ● Ukwakhiwa kwezikhampani (Net-zero emissions)
- ● Iingxelo ezithile yezizwe (NDCs)
- ● Ubunzima bomezulu emakhaya
- ● Isistimba sokuvikela amazulu esemakhaya
- ● Luhlaza & phansi kwezikhampani

Isishwankathelo sesihloko
Ku-COP30 eBelém, eBrazil, iNingizimu Afrika kanye nezihlalo zezwe zihlangana ngokulungileyo ekulungeni ukuthi ubuhlahla bwegolobhu bubukeke ku-1.5°C. Izinqumo ezivela kuzwe lonke (NDCs) zibonisa ukuthi kubukeka kuthinta phakathi kwe-2.5–2.8°C, lokhu kuthintela konke izinhawu ukuthutha isiphazamiso se-net-zero emissions nokwenza uqondiso olunempilo kakhulu emakhaya nemphakathini yethu ngalokho esebenzisa inqubekobuko yamanzi amasha, efanele ngokusebenzisa izixhobo ezinezindlela ezihlakaniphileyo zokuhlaza, sithutha into entsha kuleli COP eseqedwini lezinyathelo.
UCOP30 Ngendlela
Ngunyukwini, abakuli baba kuizwe ezingama-200, ngokungafani kabo basezinhlelo zonke nezihlathi zabasebenzi bezisipala, babuza eBelém, indawo eqaleni kwesihlathi esiningi sendalo eBhazil, ekonferensi yesithuthukuthu ye-COP30 yengxenye kaKholaborative yeNingizimu yeUnited Nations Framework Convention on Climate Change (COP30). Lokhu konferensi, okuchazwa njengokuthi 'konferensi eya ngqo ekusebenzeni', inegogo eliqinile:
- ● Yenza ukuthi isilungelelo se-1.5°C sibe yindlela ethembekile
- ● Qeqisa kude kunesikhathi esibhekene nge-2020
- ● Hamba ngaphandle kwezaga ukuze kube nemisebenzi enjalo nezothola
Ngaphansi komekanismi wokuphakamisa weParis Agreement, izizwe kumele iphakamise kabusha i-NDCs ngokuvamile futhi ibe ngcono kakhulu emgabeni wokuphuma kwezimali. Kodwa, izahluko eziningi zibonisa ukuthi:
- ● Nakuba konke okubizo kusendulo kwenziwe kabusha, umhlaba usondela ukuthi kuhlanjelwe ngama-2.5–2.8°C.
- ● Lokhu kude kakhulu ngaphezulu kwe-1.5°C, into ethembekile yokuthi isayensi ibonakala.
- ● Sisaphila sonke isikhathi esingaphezulu ukuthi sithintele izinkomba ezinentshonalanga, iindlebe kanye nesimo sezindiza ephakeme.

Izimpendulo Ezintathu Ezibalweni COP30
- ● I-NDCs enobuchwepheshe obungcono: Ukxolela amazwe ukuthumele i-NDCs ezintsha ezufanayo neqiniso le-1.5°C.
- ● Inkondlo yomlando woclimate: Ukuhlinza okungenani USD 1.3 trillion ngonyaka womlando woclimate, ikakhulukazi ekumenyelweni kanye nokulungiselela emazweni afuthile.
- ● Usuku olulungile: Ukuphelula izinto ezivela kuqobo ngemuva kwalokho kugcinwa imisebenzi kanye nesilinganiso, ukuthatha iqiniso eliqinile lezinto abantu abalungile.
Kusuka Kuviwo Kwegolobha Ukuya Kuze kube Khona Yonke Indlu Nenhliziyo
Ukuguquka kokuqeda kokunye kwemithetho ayizuzi kuphela ngokuguquka kwamandla emaqiniso. Kwanjalo kubamba:
- ● Yonke indlu
- ● Yonke indawo
- ● Yonke indawo encinci
Kufaka phakathi i-“inhloso yamoya” esithintwayo kangako. Amakhanda nezinqubo zazo zibala ngaphezu kwe-40% yezindleko ze-CO₂ ephakade, incane yazo iyaphakama kumasebe, ukulahla nokuvikela amayeza. Uma singakwenzela, njengoko sifana:
- ● Ukuze kube yilapho okuncane kwezimali ngokuthuthukisa izikhathi ezintsha zomoya wesishiyayo
- ● Ukuhlelwa kwamayeza ekhaya ngokuhlelekileyo kahle
bese singashayela isilinganiso esincane se-degree esingekhona ekhaya nasebenzini, ukuguqula izidingo zokulima kuqala kwizinto ezihlukene ngemini-njalo.
Ngale myeza, siyigcwalisa inqubeko eyophakelwe ngu-COP30 kwiqiniso lezinhlekele—isistemu sethu esisha sokuvikela umoya oshsha olugreen. Ngaphambi kokuba, uhlelo lwethu lwebalasele izi goal ezimbili zokuthi “net-zero + health”:
- ● Ngezansi ye-net-zero: usebenzisa izimotore ezinezulu eziphumelelayo ze-DC ne-teknoloji yokuthola kabusha umthwalo wokunyakaza ukuze kudla ngokubanzi kwezimali yekhansele kusasa ngenkathi kuyayeka indlela esebenzayo, kodwa kancane kakhulu inani le-afrika magunya.
- ● Ngezansi yesiphilongo: usebenzisa izikhali eziningi ukulandela i-CO₂, i-PM2.5 nemithwalo engahleli (VOCs) emkhanda ngexesha elishintsha futhi yisadjuste isiphiwo se-afrika ukuze sibe khona emkhanda okuphumelelayo nokholo komphakathi.
Ukunyakazela Ngempendulo
Kumsebenzi waphakade, lo mbala wethu we-ventilation ungashintsha inani le-afrika ekugcineni ngokulinganiselana nombolo yabantu abasekhaya kanye nesimo semifula yomkhanda:
- ● Kuzindlu zokuhlangana, izigaba ezizimeleyo kumasomo noma izigaba ezimbili, xa amandla ake aya phezulu, lo mbala unyangalala ukunyakazela ukuze akhuphe ngokushesha umfula oshitshile emkhanda.
- ● Xa inani labantu libe lincane noma ngonyaka, luzilungiselela ukusebenza kwayo ukuze kungena inkululeko yezimali.
Lokhu kufakwa kweziviko "ukulahlwa ngokuthandwayo" kungcono kuphela ukuthi kudalise izidingo zokuncipha kokushisa nokuncipha kwesibhedlela, kodwa futhi kakhulu kuthuthukisa umphathi wokuphatha kwabasebenzisi.

Ukuguquka Kwemvelo Kuyintuthuko Ekwenzekayo Ngabantu Nokwenzeka
Kubalulekile ukwakha ukuthi ukuguqula kwiindlela ezingaphezu kwemvelo nezemfundo enezimali ezinamandla kungenhla kakhulu njengento eyenzeka ngabantu. Ayikho kuphela ngamaphrojekthi amakhulu emvuko nasezinhlotsheni, kodwa futhi ngokuphathwa kwebhubesi yabantu abanomlando:
- ● Ekhaya
- ● Emphandleni
- ● Esikoleni
- ● Emashishini
Ngendlela engeyiyo yemithUTHO engenamafutha, enempawu, nengcono, inhliziyo yethu yokulahlwa kweziviko ibonisa indlela ethembekile yokungena kulolu guquko olwenzekayo ngabantu nalomhlaba:
- ● Ngasinye isikhathi likhuluma, futhi
- ● Ngasinye ukuthi kwenzeke ukuthi kushintshwe iviki
yiqiniso lezempilo yomuntu ngokugcwele kanye nendlela encane yokunakeleka ekuphileni kwisifazwe 1.5°C esiphethilweni. 
Sibuka Ngaphandle KukaCOP30: Kusuka Ku-2.8°C Usuke Ku-1.5°C
Sibuka ngaphandle kukaCOP30 usuku lwengcubeko elandelayo, ulimi lwendalo lizophoziswa ngemithombo yejinjini, ukuvutha kwezinhlelo zezokwelashwa kanye nekukhethwa kwabasebenzisi. Nakuba kungaba izindikimba eziphethilweyo zezizwe noma iindlela zokufika kuzero ngokupheleleyo zokugcinwa kwiziko, konke lokhu kumele kusekelwe kuthuthuka kwezinto eziningi:
- ● Izinhlelo zokwenzela amandla
- ● Imithombo yesivumelwano
- ● Izindlu zokudlala
Sithemba ukuthi izixhobo ezimvula, ezinezimfihlo ezibonakalayo nguqu evela kule nhlelo yokulayisha amava ethu azakwenzela indima enkulu kakhulu ekuphileni kwiphetjhilweni ukususa ku-2.8°C usuke ku-1.5°C. Kusuka eBelém kuya emakhaya aphezulu kuyo lonke ilizwe, kusuka emathongweni okubhengeza kuya phakathi kwesikhathi, umsebenzi wokulunga komkhosi uyakuba yinto esingakubona:
- ● Sibone
- ● Siguqele
- ● Nokungena njengamava amhlophe, amasha

Isisteme Sakhiqoqa Sezulu Esibuyiselwe Sokulima
- ● Yenza ukuthi ngubani wonke obudlebe kube ngu- carbon-phansi futhi kube lungenhlanhla
- ● Ngenela inkinobho yekhanda 1.5°C kugugu lwasekhaya
- ● Sabela iplanethi, qala kugogo elinye
Izici Eziyinhloko
- ● Ukwenza kwezimali kahle: Isisteme inamotara eDC inverter nezimoduli zokuthembeka kwezimali ezinobukhona, isisipha izulu elisha njalo ikhuphula amanzi, kusiza abasebenzisi ukunciphisa ukusetshenziswa kwamathili futhi ukuthembeka kwe-carbon.
- ● Ukuhlelwa kwezulu ngokunyangiwe: Iarray engeyi yizinhlayiya eziningi efunyanwa kusisiteme ihlinze key indicators njenge-CO₂, PM2.5 kanye ne-VOCs ngempela futhi iyahlaza ngokuzenzakalelayo uhlelo lwesayensi noma uhlelo lwentonga ngokulinganisa kwezulu phakathi.
- ● Ubuhle nesikhathazo: Uhlelo oluhlelwanga kakhulu lwesayensi kanye nokuhlengahlenga okumqondo kwezinyathelo eziningi kufaka phansi izinto ezithile kanye nezigas elimbi, kunciphisa imingciphelelo yesimo sangaphandle kwezulu kanye nokuthuthuka kwekhumulo.
- ● Ukwazi kwezinhlayiya: I-Companion mobile ne-dashboards enkulu zonke zibonisise ubume bezimali ezinguqulini, ukusetshenziswa kwezimali zokusebenza kanye nokuncipha okubalwe kwezimali, ekunikeza inxenye yezinhlayiya yokukhuthaza izimangaliso ze-ESG zenhlangano kanye nezimali eziphathekayo ezindlini.
- ● Ukungqalwa kwezinhlelo: Le zinhlelo ingaqashelwa kwi-Building Automation Systems (BAS) kanye nezinhlelo zezimali eziphatheka ukuze kufakwe phambi kwemvume yokuphatha ngokuhlanganisa ukulala, ukulahlekelwa kwezimali kanye nokuvikela, ukuvula amandla aphezulu kakhulu ekunciphiseni izimali ezifakaziywa yizindlu.
Ukulinganisa kanye nge-COP30
- ● Ngendlela ethintekayo kwe-COP, ukuguqula izilwane zokuhlola izilwane zokuchitha kwezimali kuzindawo zokuhlola kanye nezindawo zokudlala kuzindlela zokwenza okudingayo kuzindlu kanye nezinkundla zokuhlala.
- ● Ukunciphisa ukusetshenziswa kwezimali zokusebenza kwezindlu kanye nokunika inkxaso yesayensi kumaNDCs amaningi kangako.
- ● Ngobude bokuntu, ukuguqula ukuguqulwa kwe-net-zero kanye nokukhanyiselana ngendlela ephathekayo kumzimu wamazinyo okholo kubantu abasebenza, abafundi, abadala kanye nabantwana.
I-Q&A
1. Kuthini i-COP30?
I-COP30 yisikhathi sesinekanti kwekonferensi yezinhlobo ezihlambile kuMthethosisekelo waseNingizimu Afrika wezibonakude zikaNtabo (UNFCCC). Ithengiswa eBelém, indawo eyintsha eBrazili, kusukela ku-10-21 Novemba 2025. Izihlakani, izimbongi, izinkampani nezindaba zomphakathi zihlangana lapha ukuthi:
- ● Donsela ukhiyelelo ngaphansi kweKhomiti yaPherisi
- ● Phawula konke kufanele kube khona ukwakhelwa kweNgeyiso Esiriswayo Yenkinga (NDCs)
- ● Cindezela ngamandla nezokwelapha okudingekayo ukugcina ukuphefumula kwesifazane kungaphezu kwe-1.5°C
2. Kungani i-COP30 ikhuluwe?
I-COP30 isibaleni ngamanye amakhono:
- ● Isikhathi esibangelene: Indiza yamanje ye-NDCs izoyikhiya ukhipha kwegolobha phakathi kuka-2030 no-2035, isikhathi esibangelene sokugcina umkhondo we-1.5°C 'ophila'
- ● Ukukhala kwebuciko: Izibuyekezo ezikhona manje ziyohlala ziqhubeka ngokuphefumula ngaphezu kuka-2.5–2.8°C, okungahambi noma yini.
- ● Umgangatho wokusebenza: I-COP30 kumele ibe yinhlaka engaphezulu kwezimemo eziningi; kumele ibe yinhlaka yokusebenza ngcono yesivumelwano:
- ● Ukuncipha okukhulu kwezimali ezihlukileyo
- ● Usuku olushesha lokutsimba kumathekwane akomthombo
- ● Inkwelo eyakhelwe ngaphezu kwemali yezivakashi nezimali
- ● Usuku olucophele: Umhlaba usondele ku-COP30 ukuthuthuka usuku olucophele, okuphawula:
- ● Ukuvikelwa kwegodi le-Amazon
- ● Inkxenyana kumazwe abanjwe
- ● Ukuhlala kwezinja eziphathelene nempilo
Kumakhampani, i-COP30 yayisekhona umnyaka wokubheka futhi izindlela zabo ze-net-zero bese banikela izibonelo zabalulekile bezobuchwepheshe obugcwele.
3. Yini inqanawa yokudla engu-1.5°C?
Ngokusebenza kwezimininingwane, ukulahla kwezimali ngaphakathi kwe-1.5°C manje kuyisimo esiphilwayo, njengoba isamba sangaphansi secarbon siyacindezeka kakhulu. Ngokulinganiselwa kumthetho manje, ukulahla kwezimali ngalesi siga sikhona kufanele kube ngu-2.5–2.8°C. Kodwa:
- ● Izahluko eziningi zomkhuba ziqinisekisa ukuthi uma izwe zibanze kakhulu ukunciphisa i-emissions ngaphambi kokungu-2030,
- ● Futhi zicindeze i-emissions yasendleleni nge-60% ngungu-2035,
- ● Sekhona isikhathi sokubuyisela ubunzima emuva phansi ku-1.5°C ekuphumuleni kwesifopho.
Kulesi sikhathi, i-1.5°C kumele ibonakale ngokuthi yindlela yokuphepha esidinga ukuzihlola khona kakhulu, engalokho kuphela ikhaya lokuhlelekile/lokuchitha.
Lokhu kusho futhi ukuthi konke okuphathwayo—ukwalisa kwezimali, umnotho, amakhaya nemithengelo—kumele kwenze izenzo eziningi. Kusukela ekunqamulzeni kwezimali eziphathelene nokusebenza kwamandla njengezesimfanelo sethu sokuvikela amandla, konke lokhu kusebenza indima eyingavimbi kule ndlela ephuthakayo kodwa ebizayo ya-1.5°C.
